Ρυθμιστικό πλαίσιο – Καταπολέμηση Γραφειοκρατίας – Απλοποίηση διαδικασιών   –    Χρηματοδοτικά εργαλεία

Ένα από τα μεγαλύτερα και σημαντικότερα εμπόδια που θα κληθεί να υπερβεί ο κάθε ενδιαφερόμενος ο οποίος στοχεύει στην υλοποίηση μιας νέας επιχειρηματικής ιδέας, είναι η συλλογή των απαραίτητων δικαιολογητικών για την έναρξη της επιχείρησης,

η κατάθεσή τους στις αρμόδιες υπηρεσίες του δημοσίου και η διεκπεραίωση όλων των απαιτούμενων από το νόμο προϋποθέσεων ώστε να λάβει την έγκριση για την λειτουργία της επιχειρηματικής του πρωτοβουλίας.

Στην Ελλάδα το νομοθετικό πλαίσιο αυτό είναι εξαιρετικά περίπλοκο με πολλές και σημαντικές λεπτομέρειες όπου θα πρέπει ο ενδιαφερόμενος να έχει υπόψη του, οι οποίες όμως προέρχονται από διαφορετικές νομοθετικές  ρυθμίσεις πράγμα που συσσωρεύει δυσθεώρητα γραφειοκρατικά εμπόδια στη σύσταση νέων επιχειρήσεων, με αποτέλεσμα πολλές από τις νέες επιχειρηματικές πρωτοβουλίες να τερματίζονται πρώτου καν υλοποιηθούν.

Είναι προφανές ότι για να ξεπεραστεί ο σκόπελος της γραφειοκρατίας θα πρέπει να θεσμοθετηθούν νέες, ριζοσπαστικές νομοθετικές ρυθμίσεις, οι οποίες θα πρέπει να  υπεραπλουστεύουν τις διαδικασίες σύστασης νέων επιχειρήσεων, να αποσαφηνίζουν με απλό και κατανοητό τρόπο στον ενδιαφερόμενο τα επιμέρους βήματα τα οποία θα ακολουθήσει, να διευκολύνει την βιωσιμότητα της νεοσύστατης επιχείρησης και στο βαθμό που αυτό είναι εφικτό, να παρέχει επιπλέον κίνητρα και προστασία σε νέους επιχειρηματίες έως 32 ετών.

Με γνώμονα τα παραπάνω προτείνουμε:

→Πλήρη ελευθερία στην αγορά, άνοιγμα και ολοκλήρωση του ανοίγματος όλων των επαγγελμάτων

Για να μπορέσει κάποιος να κάνει επιχείρηση,  πρέπει να του παρέχεται στην αγορά ο κατάλληλος ορίζοντας για να δημιουργήσει και να δράσει.

Δεν είναι δυνατόν να περιμένουμε ενεργοποίηση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, τη προσέλκυση ξένων επενδύσεων και τη δημιουργία ενός σύγχρονου παραγωγικού μοντέλου αν δεν ολοκληρωθεί το άνοιγμα όλων των αγορών και των επαγγελμάτων στον ανταγωνισμό.

Από τη σκοπιά της νεανικής επιχειρηματικότητας το κράτος δεν μπορεί να φανταστεί τι μπορεί να «κατεβάσει» το μυαλό ενός νέου που θέλει να «επιχειρήσει» οπότε δεν μπορεί να τον εμποδίζει κιόλας.

→Καταπολέμηση της πολυνομίας

Να απλοποιηθούν οι διαδικασίες που εκτρέφουν τη γραφειοκρατία και τη διαφθορά. Να καταργηθούν οι δεκάδες, πάσης μορφής και επιπέδου, κανονιστικές διατάξεις, ρυθμίσεις, αποφάσεις, που παρέχουν προνόμια και προστασία και αποθαρρύνουν την επιχειρηματική διάθεση να αναλάβει ρίσκο, να υλοποιήσει ιδέες, να προχωρήσει πρωτοβουλίες.

Μια έρευνα του ΣΕΒ, πριν από ενάμιση περίπου χρόνο, είχε καταγράψει και ιεραρχήσει πάνω από 230 τέτοια εμπόδια.

→Αναλογικές ασφαλιστικές εισφορές στον ΟΑΕΕ για νέους επιχειρηματίες

Για τους αυτό-απασχολούμενους και επιχειρηματίες θα πρέπει να υιοθετηθεί το Γερμανικό ή Βρετανικό μοντέλο για την καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών. Στις παραπάνω χώρες οι ασφαλιστικές εισφορές και αντίστοιχα η σύνταξη καθορίζονται από το εισόδημα.

Αυτή η ρύθμιση είναι ιδιαίτερα σημαντική για τους νέους επιχειρηματίες στα πρώτα στάδια της επιχείρησής τους που έχουν πολύ μικρά εισοδήματα και καθόλου κερδοφορία.

→Να καταργηθεί η ποινής της προσωποκράτησης για χρέη προς τον ΟΑΕΕ.

Είναι κάτι που βαραίνει πάνω από 300.000 ελεύθερους επαγγελματίες, ένα μέτρο αντισυνταγματικό μιας και για κανένα άλλο ταμείο ΤΣΜΕΔΕ, ΕΤΑΑ κτλ δεν ισχύει κάτι τόσο απεχθές.

→Ελαστικοποίηση του συστήματος «Τειρεσίας» για νέους επιχειρηματίες έως 30 ετών όσον αφορά τόσο στη σύσταση νέας επιχείρησης, όσο και κατά τη λειτουργία της επιχείρησης για κάποιο χρονικό διάστημα.

Στην Ελλάδα έχει παρατηρηθεί το φαινόμενο, πολλοί ενδιαφερόμενοι να μην μπορούν να προχωρήσουν στη διαδικασία σύστασης μιας νέας επιχείρησης λόγω της ένταξής τους στο σύστημα «Τειρεσίας» από προηγούμενες οφειλές τους, αφού εξ’ αιτίας αυτού δεν μπορούν να λάβουν φορολογική ενημερότητα  ώστε να προχωρήσουν στην λήψη επαγγελματικού ΑΦΜ και κατ’ επέκταση ΑΦΜ για το νομικό πρόσωπο της επιχείρησης.

Έτσι, προτείνουμε τη μεταβολή του συστήματος «Τειρεσίας» όσον αφορά νέους επιχειρηματίες κάτω των 30 ετών, ώστε να αίρονται τα εμπόδια αυτά.

Συγκεκριμένα, προτείνουμε να δίνεται η δυνατότητα στους ενδιαφερόμενους να εξαιρούνται άμεσα από το σύστημα «Τειρεσίας»  εφ’όσον πληρώσουν τις υποχρεώσεις τους  χωρίς να παρέλθει ο χρόνος της ποινής, προκειμένου να προχωρήσουν στη σύσταση νέας εταιρίας. Επιπλέον, λόγω της έλλειψης ρευστότητας στην αγορά, είναι πιθανό πολλές από τις νεοσύστατες επιχειρήσεις να αντιμετωπίσουν πρόβλημα στο να τηρήσουν τις υποχρεώσεις τους.

Για την αποφυγή λοιπόν της ένταξης νέων επιχειρηματικών πρωτοβουλιών στο σύστημα «Τειρεσίας», προτείνουμε την θέσπιση ενός χρονικού ορίου στα ένα ή δύο χρόνια, στα οποία οι επιχειρηματίες θα απολαμβάνουν προστασία, μέχρις ότου η επιχείρηση μπορέσει να ολοκληρώσει ένα ή αντίστοιχα δύο οικονομικά έτη, χωρίς τον κίνδυνο τερματισμού της λειτουργίας τους.

Με τον τρόπο αυτό ενισχύονται έμπρακτα οι επιχειρηματικές πρωτοβουλίες νέων επιχειρηματιών και αποσυμφορείται η οικονομία, αφού η συσσώρευση επιχειρηματιών στο σύστημα «Τειρεσίας» είναι αυξημένη και μόνο εμπόδια θέτει στην ομαλή λειτουργία τόσο των επιχειρήσεων, όσο και της αγοράς συνολικά.

→Δημιουργία ενός Εναλλακτικού Εθνικού Μηχανισμού για τη δημιουργία και δημόσια χρηματοδότηση καινοτομικής επιχειρηματικότητας, μέσα από ένα «ανοιχτό» μοντέλο άντλησης επιχειρηματικών δυνάμεων (“Crowdsourcing”).

Το πρόβλημα της μη ανάληψης ρίσκου (Risk Aversion) των επενδυτών και κατά συνέπεια της χρηματοδότησης των καινοτόμων και εξωστρεφών ιδεών νέων, στα πρώτα στάδια τους είναι Διεθνές. Πρόκειται για ένα πρόβλημα που δεν λύνεται όπως έχει αποδείξει η πρόσφατη εμπειρία των τελευταίων 10 ετών από τους παραδοσιακούς μηχανισμούς χρηματοδότησης μέσω Τραπεζών, Κεφαλαίων Συμμετοχών (Venture Capitals), Επιχειρηματικών Αγγέλων (Βusiness Angels) και κεφαλαίων ΕΣΠΑ μιας και στην Ελλάδα επιπλέον συνδέεται με την επενδυτική νοοτροπία των Ελλήνων επενδυτών που απέχουν από οιαδήποτε μη συμβατική επένδυση. Αυτό βέβαια αντικατοπτρίζεται στα στοιχεία του ΟΟΣΑ όπου παραδοσιακά η Ελλάδα είναι σχεδόν ανύπαρκτη στα δεδομένα παρόλα τα εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ που δαπανήθηκαν την τελευταία δεκαετία από το δημόσιο για να επιμεριστεί το ρίσκο χρηματοδότησης χρηματοδοτώντας ανάλογα σχήματα (ΤΑΝΕΟ, Jeremy κτλ).

Η μη ανάληψη του ρίσκου χρηματοδότησης καινοτόμων και εξωστρεφών ιδεών νέων στα πρώτα στάδια τους (σποράς και εκκίνησης) έχει τραγικά αποτελέσματα στην ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας καθώς αποστερείται από προϊόντα και υπηρεσίες υψηλής και μέσης προστιθέμενης αξίας όπως τονίζει και η ΤτΕ σε πρόσφατη μελέτη της, ενώ απώλεια είναι και η μη αξιοποίηση των γνώσεων και των ικανοτήτων των νέων που με αυξανόμενους ρυθμούς εγκαταλείπουν τη χώρα μας για το εξωτερικό.

Σε πρόσφατη έρευνα του ΑΠΘ για την νεανική επιχειρηματικότητα οι νέοι τονίζουν πως το 1# κίνητρο τους στην επιχειρηματικότητα είναι «η υλοποίηση των ιδεών τους» πράγμα που η καθεστώσα επενδυτική νοοτροπία, που ενισχύεται σε μέγιστο βαθμό από την τρέχουσα οικονομική δυσπραγία, δεν επιτρέπει με κανένα τρόπο.

Προτείνουμε την δημιουργία ανοικτού, δημοκρατικού, διαφανούς και αδιάβλητου μηχανισμού αξιοποιώντας καινοτόμες διαδικτυακές τεχνικές (Crowdsourcing-InnovationDipole) για την αξιολόγηση επιχειρηματικών ιδεών, με καινοτόμα και εξωστρεφή χαρακτηριστικά και πρόσβαση αυτών σε 100% χρηματοδότηση με κεφάλαια υψηλού ρίσκου προ-σποράς, σποράς και εκκίνησης (pre-seed, seed, startup) μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων ή του ΕΤΕΑΝ με στόχο τη συγκράτηση νέων με καινοτόμες ιδέες στην Ελλάδα και τη δημιουργία νέων και ποιοτικών θέσεων εργασίας σε τομείς υψηλής και μέσης προστιθέμενης αξίας.

Ο προτεινόμενος μηχανισμός, θα παράγει αποτελεσματικά νέες ταχέως εξελισσόμενες επιχειρήσεις, με εξαγωγικό και καινοτόμο χαρακτήρα. Αυτό θα έχει ως άμεσο αποτέλεσμα να αναδείξει τις κρυμμένες ικανότητες των νέων μας, αποτέλεσμα που με την σειρά του θα προκαλέσει το ενδιαφέρων των Ελλήνων επενδυτών (και ξένων) έτσι ώστε μακροπρόθεσμα να καταφέρουμε να αλλάξουμε την επενδυτική νοοτροπία μας ενώ ταυτόχρονα η ανάπτυξη αυτών των δράσεων θα αλλάξει το ελληνικό επιχειρηματικό οικοσύστημα ανάγοντας την καινοτομία ως ένα νέο πυλώνα της οικονομίας μας.

→Ριζική μείωση του μη μισθολογικού κόστους στα μπόνους

Η επιβάρυνση των διαφόρων μπόνους παραγωγικότητας, που παρέχονται σε μη μόνιμη βάση και σε συνάρτηση με μετρίσιμους δείκτες στο προσωπικό μιας επιχείρησης, με το κόστος των εισφορών του ΙΚΑ οδηγούν στην ανυπαρξία διοίκησης βάση στόχων (managementbyobjective) από τον Έλληνα Μάνατζερ,  με τραγικά αποτελέσματα στη συνολική ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας.

Προτείνουμε την κατάργηση των εισφορών προς το ΙΚΑ, στο τμήμα των αμοιβών που αφορά τα μπόνους (π.χ. stockoptions)  που συνδέονται με μετρήσιμους στόχους παραγωγικότητας και δεν αφορούν σταθερές αμοιβές, μιας και αυτά τα ποσά ποτέ δεν λογίζονται στη σύνταξη του εργαζομένου, επιβαρύνοντας και αποτρέποντας έτσι τις επιχειρήσεις να ενεργοποιήσουν τον ενδο-επιχειρησιακό ανταγωνισμό. Δημοσιονομικά η δράση δεν θα έχει επίπτωση γιατί οι επιχειρήσεις συνήθως αυτά τα ποσά τα διαχειρίζονται με αδιαφάνεια (μαύρα) ή με άλλους νομιμοφανείς τρόπους.

→Επέκταση του συστήματος σύστασης μιας νέας επιχείρησης μέσω των Υπηρεσιών Μίας Στάσης, δημιουργώντας ηλεκτρονική πλατφόρμα για την κατάθεση όλων των απαραίτητων δικαιολογητικών από απόσταση.

Η εισαγωγή και εγκαθίδρυση του συστήματος δημιουργίας νέας εταιρίας μέσω των Υπηρεσιών Μιας Στάσης έχει μειώσει σημαντικά τον προαπαιτούμενο χρόνο συγκέντρωσης των απαραίτητων δικαιολογητικών και την εξέταση του αιτήματος του συμβαλλόμενου, προκειμένου να προχωρήσει στην υλοποίηση του εγχειρήματός του. Ωστόσο, ο συμβαλλόμενος δεν αποφεύγει την διαδικασία η οποία μπορεί με τη βοήθεια της ψηφιακής εποχής να απλοποιηθεί.

Προτείνουμε τη δημιουργία μιας νέας ηλεκτρονικής πλατφόρμας η οποία θα συγκεντρώνει όλα τα προαπαιτούμενα βήματα στα οποία πρέπει να προβεί ο ενδιαφερόμενος ώστε να συγκεντρώσει τα απαραίτητα δικαιολογητικά και να παρέχει και τη δυνατότητα  κατάθεσής τους ηλεκτρονικά και με τη χρήση ηλεκτρονικής υπογραφής.  Η ηλεκτρονική υπογραφή είναι αναγνωρισμένη από το ελληνικό κράτος μέσω προεδρικού διατάγματος από το 2001, ενώ τεχνικά είναι πρακτικώς αδύνατον να πλαστογραφηθεί.

Πολλά κράτη της Ευρωζώνης τη χρησιμοποιούν στις συναλλαγές τους με τους πολίτες και κατά γενική ομολογία αποτελεί το πλέον αξιόπιστο σύστημα ταυτοποίησης της ταυτότητας του ενδιαφερομένου. Εάν σε αυτό προστεθεί και ένα σύστημα ηλεκτρονικής πληρωμής των υποχρεώσεων του συμβαλλομένου με την ενσωμάτωση κάποιου από τα παγκοσμίως αναγνωρισμένα και αξιόπιστα συστήματα (π.χ. paypal) τότε θα έχουμε ένα πλήρες σύστημα ενημέρωσης του ενδιαφερομένου αλλά και ίδρυσης  νέας επιχείρησης ηλεκτρονικά, μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, σύστημα το οποίο στην εξέλιξή του μπορεί να δώσει τη δυνατότητα και στιγμιαίας έναρξης μιας επιχείρησης σε πραγματικό χρόνο.

→Θέσπιση του «συνηγόρου του επιχειρηματία» και της «ελεγκτικής αρχής Επιχειρηματικότητας» με σκοπό τον έλεγχο των  υπηρεσιών που είναι αρμόδιες για τη σύσταση νέων επιχειρήσεων αλλά και την αποφυγή φαινομένων διαφθοράς.

Σε πολλές περιπτώσεις κατά το παρελθόν, έχουν παρατηρηθεί φαινόμενα διαφθοράς και παρεκκλίσεων από τη νόμιμη διαδικασία σύστασης νέων επιχειρήσεων. Για το λόγο αυτό, προτείνουμε τη σύσταση δύο νέων θεσμών. Αρχικά, ο «Συνήγορος του επιχειρηματία» ο οποίος λειτουργεί πιλοτικά για μέλη περιφερειακών επιμελητηρίων.

Ο «συνήγορος του επιχειρηματία» θα είναι επιφορτισμένος με το έργο του  να προστατεύει κάθε νέα επιχειρηματική πρωτοβουλία από τέτοια φαινόμενα και να παρέχει νομικές συμβουλές και ενημέρωση προς τους ενδιαφερομένους σχετικά με όλα τα ζητήματα τα οποία αφορούν την επιχείρησή τους (ασφαλιστικά, εργασιακά, φορολογικά κλπ.).

Σε όσους το ζητήσουν ο «συνήγορος του επιχειρηματία» θα παρέχει ακόμα και δωρεάν υπηρεσίες διαμεσολάβησης σε οποιαδήποτε συναλλαγή μεταξύ των επιχειρηματιών και του κράτους. Ταυτόχρονα, με τη σύσταση  της «Ελεγκτικής Αρχής Επιχειρηματικότητας» διασφαλίζεται η μείωση φαινομένων διαφθοράς και αδιαφάνειας τόσο στη σύσταση νέων επιχειρήσεων όσο και στις υπόλοιπες συναλλαγές μεταξύ του κράτους και των εταιριών, αφού θα πρόκειται για έναν μόνιμο ελεγκτικό μηχανισμό των κρατικών υπηρεσιών και των επιχειρήσεων ο οποίος θα διεξάγει συνεχείς ελέγχους αλλά θα είναι και αρμόδια για την αποδοχή καταγγελιών τέτοιων φαινομένων.

→Επέκταση του ρυθμιστικού πλαισίου για την ηλεκτρονική διασύνδεση μεταξύ των υπηρεσιών του κράτους, στο σύνολο των υπηρεσιών του στενού δημοσίου τομέα.

Πριν λίγους μήνες, θεσπίστηκε με υπουργική απόφαση η εφαρμογή του συστήματος ηλεκτρονικής διασύνδεσης μεταξύ του Σώματος  Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ), Ιδρύματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΙΚΑ) και Οργανισμού Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ). Πρόκειται για μια πρωτοποριακή κίνηση η οποία θεσπίσει σύστημα επικοινωνίας μεταξύ των παραπάνω υπηρεσιών ώστε ο ενδιαφερόμενος να διεκπεραιώνει τις υποθέσεις του με τις σχετικές υπηρεσίες ηλεκτρονικά και χωρίς να έρχεται ο ίδιος σε προσωπική επαφή μαζί τους, αλλά καταθέτοντας μια απλή αίτηση, οι υπηρεσίες ικανοποιούν το αίτημά του αφού βρίσκονται σε επικοινωνία μεταξύ τους.

Προτείνουμε την επέκταση του συστήματος ηλεκτρονικής διασύνδεσης σε όλες τις υπηρεσίες του στενού δημοσίου τομέα, ώστε κατά τον ίδιο τρόπο ο ενδιαφερόμενος να διεκπεραιώνει όλες του τις υποθέσεις και όχι μόνο όσες σχετίζονται με τις παραπάνω.

Για τις επιχειρήσεις, αυτό σημαίνει σημαντική μείωση του χρόνου ολοκλήρωσης των υποχρεώσεων τους σε σχέση με την ομαλή λειτουργία τους ή τις συναλλαγές τους με το κράτος, εάν στο σύστημα ηλεκτρονικής διασύνδεσης συμπεριληφθούν οι Εφορίες, τα Εμπορικά και Επαγγελματικά Επιμελητήρια της χώρας, οι Υπηρεσίες μιας Στάσης και τα αρμόδια Υπουργία Εργασίας και Κοινωνικής Απασχόλησης, Υποδομών, Οικονομικών και Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας.